بیماری دیابت یکی از آسیب زننده ترین و در عین حال مخفی ترین بیماری هایی می باشد که بسیاری از انسان ها درگیر آن می شوند. متاسفانه اکثر بیماران دیابتی زمانی متوجه بیماری خود می شوند که علائم جدی آن شروع به پیدایش کرده است. یکی از بیماری های رایجی که برای این بیماران ایجاد می گردد، زخم پای دیابتی می باشد. متاسفانه این بیماری گریبان افراد دیابتی را می گیرد و منجر به آسیب دیدگی پاها می شود.

بیماری زخم پای دیابتی در ابتدا منجر به آسیب جزئی پاها می گردد. در صورت عدم درمان این بیماری می تواند باعث از بین رفتن انگشت و پنجه پا شود. این زخم به صورت باز بروز پیدا می کند و معمولا 15 درصد از بیماران دیابتی را درگیر می کند. این زخم بسیار پیچیده بوده و تشخیص و درمان به موقع آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد. به همین منظور در ادامه شما را با علائم و راه درمان زخم پای دیابتی به طور کامل آشنا خواهیم کرد.

✔ خدمات کلینیک ارتوپدی امین طب مخصوص بیماران دیابتی 

عوامل ایجاد زخم پای دیابتی

زخم پای دیابتی معمولا در قسمت کف پای بیمار و به صورت زخم باز ایجاد می شود. این زخم معمولا به دلیل تحلیل رفتن بافت پوستی بیمار بروز پیدا می کند. می توان با راهکارهای مختلف از ایجاد این زخم جلوگیری کرد اما با این وجود برخی از افراد دیابتی به آن دچار می شوند. در صورتی که دلیل بروز زخم پا دیابتی عفونت باشد، بیمار باید برای درمان در بیمارستان بستری شود. به طور کلی از اصلی ترین عوامل ایجاد کننده این زخم عبارتند از:

• نوروپاتی محیطی (آسیب دیدگی عصب):

آسیب دیدگی عصب یا نوروپاتی محیطی دیابتی از ابتدایی ترین عوامل ایجاد کننده زخم پای دیابتی است. این اختلال می تواند احتمال بروز زخم را به میزان 90 درصد افزایش دهد. از طرفی این اختلال منجر به آسیب دیدن سیستم ایمنی بدن می شود و توانایی آن را در برابر عفونت کاهش می دهد. معمولا نوروپاتی محیطی به دلیل بالا بودن سطح گلوکز در خون ایجاد می شود. به همین دلیل منجر به صدمه دیدن عصب های حرکتی و حسی می گردد. این اختلال توانایی عکس العمل را نیز در ناحیه قوزک پا کاهش می دهد و راه رفتن فرد را با مشکل روبرو می کند.

• ایسکمی (نوعی اختلال در جریان خون): ضعف در گردش خون نیز از عوامل ایجاد زخم پای دیابتی می باشد. معمولا این مشکل باعث آسیب دیدگی رگ های خونی شده و تنگی شاهرگ ها را به دنبال دارد. از طرفی تنگ شدن شاهرگ اصلی ترین دلیل ایسکمی می باشد. زمانی که این مشکل بروز پیدا می کند مقدار گلوکز، اکسیژن و مواد مغذی در بافت های بدن کاهش می یابد. با توجه به این موضوع میزان گردش خون در پا نیز کاهش پیدا کرده و احتمال بروز زخم پا دیابتی افزایش می یابد.

📌برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان در خصوص زخم پای دیابتی با ما در تماس باشید

دیگر دلایل بروز زخم پا دیابتی

• هایپرگلیسمی (قند خون بالا): بالا رفتن سطح قند خون در بدن نیز می تواند منجر به کاهش سرعت بهبودی زخم ها شود. با توجه به این موضوع احتمال بروز زخم پای دیابتی در افرادی که به دیابت نوع 2 مبتلا هستند بسیار زیاد است.
• زخم و یا تحریک پا: از دیگر عواملی که می تواند منجر به بروز و تشدید زخم پای دیابتی شود، تحریک پا و یا وجود زخم در پا می باشد. هنگامی که کفش اندازه پا نباشد می تواند منجر به ایجاد ناهنجاری و سایش انگشتان شود. با توجه به این موضوع احتمال بروز زخم و تاول در بخشی از پا وجود دارد. زمانی که استفاده از کفش ادامه پیدا کند و برای درمان زخم اقدامی نشود، پا عفونی خواهد شد. بنابراین احتمال بروز استئومیلیت یا التهاب استخوان افزایش یافته و منجر به بروز زخم پا دیابتی می گردد.

علائم و نشانه های زخم پای دیابتی

نکته قابل توجه در رابطه با تشخیص و درمان زخم پای دیابتی شناخت علائم اولیه این مشکل است. در صورتی که نشانه های این بیماری را به خوبی بشناسید می توانید به موقع برای کنترل و درمان آن اقدام نمایید. از ابتدایی ترین علائم زخم پا دیابتی می توان به موارد زیر اشاره داشت.

• از ابتدایی ترین علائم زخم پای دیابتی می توان به قرمزی، تورم، تحریک و همچنین بوی غیر طبیعی پا اشاره نمود.
• ترشح پا که منجر به لک شدن جوراب و یا خیس شدن کفش می شود از جمله نشانه های زخم پای دیابتی می باشد.
• ایجاد بافت سیاه و خشک شدن بخشی از پنجه پا که معمولا نشان از عدم جریان طبیعی خون در آن قسمت است.
• درد و همچنین پینه بستن قسمتی از کف و یا پنجه پا نیز از جمله علائم زخم پای دیابتی می باشد.

نکته: توجه داشته باشید که در برخی مواقع تا زمانی که زخم عفونی نشود، نشانه ای از این بیماری نمایان نخواهد شد.

درجه بندی و خطرات زخم پای دیابتی

معمولا پزشکان با توجه به شدت زخم پای دیابتی آن را به 6 درجه تقسیم بندی می نمایند. این درجه بندی شامل بدون زخم باز، زخم سطحی، زخم عمیق، زخم عمیق به همراه بافت عفونی، قانقاری جزئی و قانقاری کامل می گردد. عوامل متعددی نیز وجود دارند که احتمال بروز و تشدید این بیماری را به میزان قابل توجهی افزایش می دهند. این عوامل عبارتند از:

• سن بالای 40 سال به خصوص در آقایان
• وجود زخم قدیمی روی پا
• استفاده از کفش نامناسب
• فشار خون بالا
• عدم رعایت بهداشت فردی
• بیماری قلبی
• استعمال دخانیات و الکل
• بیماری کلیوی
• اضافه وزن شدید

در صورت مواجه شدن با این موارد به پزشک مراجعه کنید!

از آنجایی که عدم رسیدگی به زخم پای دیابتی می تواند منجر به گسترش عفونت در بدن و نیاز به قطع عضو شود، باید به موقع برای درمان اقدام نمود. زمانی که علائم اولیه این بیماری را بشناسید، به راحتی می توانید کنترل و درمان آن را آغاز کنید. به طور کلی در صورتی که به دیابت نوع 1 و 2 مبتلا هستید، بهتر است تحت نظر پزشک قرار بگیرید. این کار احتمال بروز زخم پا دیابتی را کاهش می دهد. از طرفی افرادی که در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند باید هر 6 ماه یک بار تحت نظر پزشک قرار بگیرند.

راه های درمان زخم پای دیابتی

• کاهش فشار از روی پا: با برداشتن فشار ایجاد شده روی پا می توانید به درمان زخم پای دیابتی کمک کنید. به طور مثال زمان استراحت خود را بیشتر کنید، از عصا استفاده کنید و …
• دارو درمانی: از دیگر روش های درمان زخم پای دیابتی استفاده از آنتی بیوتیک و داروهای ضد پلاکت و انعقاد خون است. این روش به پیشگیری از گسترش عفونت و از بین بردن آن کمک می کند. البته توجه داشته باشید که این روش باید کاملا زیر نظر پزشک انجام شود.
• پمادها: استفاده از پماد نیز می تواند به تسکین زخم پای دیابتی کمک کند.
• پانسمان های مخصوص: استفاده نمودن از پانسمان زخم پای دیابتی نیز از دیگر راهکارهایی می باشد که می تواند به التیام این زخم کمک کند. این پانسمان ها می توانند ترشحات زخم را جذب نمایند.
• دیگر روش های درمان زخم پای دیابتی: از دیگر راه های درمان این زخم که باید کاملا تحت نظر پزشک انجام شوند، عبارتند از:
• مدیریت نمودن گلوکز خون
• دبریدمان
• استفاده از فشار منفی
• لارو درمانی
• استفاده از اکسیژن پرفشار
• جراحی
• پوشاندن زخم با استفاده از سلول های کشت شده فرد
• پیوندهای خارجی با استفاده از عوامل رشد نوترکیب