معرفی اندام مصنوعی

بسیاری از افراد ممکن است با مشکل نقص عضو روبرو باشند. نقص عضو ممکن است بر اثر تصادف، بیماری و یا به صورت مادرزاد برای افراد به وجود آمده باشد. اندام مصنوعی یا پروتز، یک اندام ساختگی است که برای جایگزینی اندام واقعی طراحی و ساخته شده است. هر اندام مصنوعی از اجزای مختلفی ساخته می شود تا بتواند تا حدی نیاز های اولیه افراد را برطرف کند.

اندام های مصنوعی می توانند بهترین گزینه برای افرادی باشد که عضوی از بدن خود را از دست داده اند. زمانی که فرد عضوی از بدن خود را به تازگی از دست می دهد باید عمل جراحی روی عضو انجام شود. زمانی که زخم ها و بخیه های عضو خوب شد، می تواند اقدامات اولیه برای طراحی و ساخت اندام مصنوعی را برای فرد انجام داد.  برای این کار متخصصین این امر بهترین نوع پروتز را با توجه به شرایط بیمار تعیین می کنند و با استفاده از دستگاه های مخصوص اطلاعات اندام مصنوعی را به دست می آورند و به بهترین نحو آن را می سازند.

زمانی که افراد تصمیم می گیرند که از اندام مصنوعی استفاده کنند باید آمادگی آن را در خود ایجاد کنند. به طور مثال آن ها باید با افکار و احساسات خود کنار بیایند و بدانند که با این اتفاق می توانند به خوبی کنار بیایند. بی تحرک نباشید. ورزش کنید تا بدن شما بتواند قدرت حرکت کردن و حفظ تعادل را داشته باشد.

انواع اندام مصنوعی

اندام مصنوعی انواع مختلفی دارند که بر حسب نیاز افراد ساخته می شود تا افراد بتوانند بهترین عملکرد را از آن ها انتظار داشته باشند.

برخی از این اندام ها تنها برای زیبایی مورد استفاده قرار می گیرند و کاربردی نیستند. این نوع از اندام مصنوعی را پروتز کاسموس نیز می نامند. پروتز های سینه، انگشت مصنوعی، گوش و … از این دسته می باشند. افراد برای کامل کردن ظاهر خود از آن ها استفاده می کنند.

<< آشنایی با پروتز گوش>>

دسته ی دیگری از اندام های مصنوعی کاملا کاربردی و عملی می باشند و افراد برای استفاده و کار کردن از آن ها استفاده می کنند. این دسته از اندام ها ممکن است برای زیبایی و کامل کردن ظاهر نیز مورد استفاده قرار بگیرد اما این تنها هدف افراد نمی باشد. دست مصنوعی، پای مصنوعی و … از این نوع پروتز ها می باشند. به دلیل کاربردی بودن این اندام ها، باید در طراحی آن ها از تکنولوژی های روز دنیا استفاده کرد و نمی توان آن ها را تنها با میله و سیم درست کرد.

اتصال پروتز به بدن

همانطور که بیان کردیم پروتز یا اندام مصنوعی از اجزای مختلفی تشکیل شده است. این اجزا در هماهنگی با هم یک اندام مصنوعی را به وجود می آورند که باید به طرق مختلف به بدن متصل شوند. بیمار و پزشک می توانند با مشورت و هماهنگی بهترین نوع آن را انتخاب کنند تا بیمار بتواند عملکرد بهتری با آن داشته باشد. رایج ترین طرق اتصال پروتز به بدن به صورت زیر می باشد.

چسب: یکی از شایع ترین نحوه ی اتصال اندام مصنوعی به بدن، استفاده از چسب می باشد. این شیوه بیشتر برای اندام های کوچک مانند بینی، چشم، گوش و … استفاده می شود.

عینک: برای اتصال اندام هایی که مختص صورت است، مانند بینی و چشم باید از عینک استفاده کرد.

تسمه های اتصال و سوکت: اندام هایی مانند پا و دست را می توان به صورت سوکت و یا تسمه های اتصال به بدن متصل کرد.

ایمپلنت: این روش همگانی است و می توان از آن برای همه ی اندام های مصنوعی استفاده کرد. با این روش می توان اندام های بزرگ و کوچک را به خوبی به بدن متصل کرد.

تهیه بهترین پروتز

از نظر جسمی قطع عضو پدیده ای بسیار چالش برانگیز است. پزشکان سعی می کنند با توضیح اینکه چرا قطع عضو باید انجام شود،  و قبل و بعد از قطع عضو و در طول گذاشتن پروتز چه اتفاقی می افتد، فرد را آماده کنند.  پزشکان و متخصصان پروتز، اغلب ترتیبی می دهند که فرد با فردی که قبلاً قطع شده و به خوبی با آن سازگار شده است صحبت کند.

قبل از جراحی

قبل از جراحی، جراح و متخصص پروتز (متخصصی که پروتزها را طراحی، جاسازی، ساخت و تنظیم می کند)  درباره برنامه ها، اهداف و نتایج واقعی کار  با فردی که نیاز به قطع عضو دارد بحث می کنند. آنها با هم کار می کنند تا به این دو هدف برسند:

• ارزیابی عملکردی برای تعیین توانایی ها و اهداف فعلی فرد
• برنامه، شامل یک برنامه ورزشی برای شروع قبل از جراحی

 بعد از جراحی

بهبودی و توانبخشی پس از قطع عضو، در افرادی که تا حد ممکن سالم هستند قبل از عمل جراحی موفقیت آمیزتر است. برای مثال، قبل از قطع عضو، افراد باید از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنند، شرایط پزشکی خود (مانند دیابت و بیماری قلبی یا ریوی) را تا حد امکان کنترل کنند و سیگار را ترک کنند .

صرف نظر از سن و وضعیت فعلی جسمانی، افرادی که دچار قطع عضو هستند باید قبل از جراحی، یک برنامه ورزشی عمومی و اختصاصی را شروع کنند و بعد از جراحی به ورزش ادامه دهند. همچنین تمرینات برای حفظ یا افزایش قدرت، انعطاف پذیری و دامنه حرکتی عضلانی آموزش داده شود. هرچه افراد قوی‌تر و انعطاف‌پذیرتر باشند، می‌توانند با، یا بدون پروتز، کارهای بیشتری انجام دهند. یک برنامه کاردرمانی همچنین می تواند در مواقعی که مشکلاتی در انجام فعالیت های روزانه پیش بینی می شود مفید باشد.

پس از جراحی، تیم بالینی و فردی که قطع عضو شده است با هم همکاری‌هایی دارند تا اهداف زیر را ایجاد کنند:

• از اندام باقیمانده (استامپ) در برابر ضربه های تصادفی (مثلاً از ضربه و افتادن) محافظت کنند.
• تورم را کنترل کنند.
• بهبودی را ترویج دهند.
• قدرت، استقامت قلبی عروقی و دامنه حرکتی مفاصل را حفظ کنند.

پس از جراحی، اندام باقیمانده (استامپ) باید بهبود یابد. ماساژ، ضربه زدن، لرزش می تواند به اندام باقیمانده کمک کند تا حساسیت کمتری داشته باشد. گزینه های پانسمان زیادی برای محافظت از اندام باقی مانده و کنترل تورم وجود دارد. تورمی که به طور موثر کنترل می شود به افزایش گردش خون کمک می کند، باعث بهبودی می شود و شدت درد پس از عمل و درد فانتوم را کاهش می دهد . داشتن یک رژیم غذایی سالم نیز پس از جراحی مهم است.

متخصص پروتز، هر هفته پیشرفت بهبودی را زیر نظر می گیرد و آمادگی فرد را برای پروتز  موقت،  ارزیابی می کند.

 پروتز موقت

هنگامی که اندام باقیمانده بهبود یافته و حجم مایع نسبتاً ثابت است (معمولاً 6 تا 10 هفته پس از جراحی) ، اما در صورت وجود عوارض طولانی تر، به فرد پروتز موقت داده   می شود.  پروتز موقت، پروتز است که امکان تحمل وزن پیش رونده و تعویض اجزا را فراهم می کند، که طی آن، عادت کردن فرد به راه رفتن و انجام سایر فعالیت ها ضروری است. سوکت پروتز موقت ممکن است در این مدت چندین بار نیاز به تعویض داشته باشد.

علاوه بر بهبود تحرک و استقلال، مزایای اتصال زودهنگام پروتز، شامل دستیابی به پذیرش بهتر قطع عضو، بازیابی تصویر بدن، کاهش درد فانتومی و بهبود سلامت کلی است.

اندام باقيمانده بزرگسالان به مدت 12 تا 18 ماه پس از قطع عضو بطور قابل توجهی، تحت تغيير حجم و شكل  قرار مي گيرد. در این زمان که حجم و شکل به میزان معقولی تثبیت شده است، پروتز قطعی تعبیه می شود. در حالی که فرد همچنان از پروتز موقت استفاده می کند. یک پروتز قطعی دارای اجزای با کیفیت بالاتری است. با این حال، حجم مایع باقیمانده اندام به نوسان روزانه و طولانی مدت ادامه خواهد داد. میزان تغییر حجم مایع در بین افراد متفاوت است و گاهی اوقات می تواند مشکل ساز باشد.

آموزش استفاده از پروتز

در طول فرآیند فیتینگ ، فرد یاد می گیرد که چگونه با پروتز زندگی کند. این فرآیند شامل چندین قرار ملاقات برای دستیابی به سطوح قابل قبولی از راحتی و ثبات است.

برای بیمارانی که پروتز اندام فوقانی دارند، پس از دستیابی به راحتی و ثبات، متخصص پروتز، مفاصل و ضمائم را برای به حداکثر رساندن عملکرد، تنظیم می کند. این فرایند شامل تمرینات خاصی است که برای تقویت عضلات و حفظ انعطاف پذیری آنها در اندام باقیمانده طراحی شده و همچنین به فرد آموزش می دهد که چگونه از پروتز برای فعالیت های روزانه استفاده کند.

برای افرادی که پروتز اندام تحتانی دارند، پس از دستیابی به راحتی و ثبات باقیمانده اندام، لگن، زانو، مچ پا و یا پا مصنوعی، برای دستیابی به تعادل و وضعیت بدن معرفی می‌شود. فرد در ابتدا شروع به راه رفتن در میله های موازی می کند. هنگامی که فرد راه رفتن با پروتز را یاد می گیرد، متخصص پروتز، مفاصل و زائده ها را تنظیم یا تغییر می دهد تا عملکرد را به حداکثر برساند.

مشاوره با مرکز ارتوپدی فنی امین طب قطعا به افرادی که در سازگاری با از دست دادن اندام خود و استفاده از پروتز مشکل دارند، کمک کند.

طراحی، قالب گیری و ساخت پروتز پا مطابق با ساختار بدن فرد  مهم‌ترین گام‌هایی است که باید به آن توجه ویژه داشت. کلینیک تخصصی ارتوپدی فنی امین طب، تولیدکننده و ارائه دهنده انواع پروتز پای مصنوعی با بهترین جنس و قیمت مناسب هستند.

برای دریافت مشاوره با ما در تماس باشید.